Hoe had dit voorkomen kunnen worden? Het is een van de veel gestelde vragen over de oorlog in Oekraïne.

Misschien, heel misschien, is het een goed idee om in de toekomst wat minder zaken te doen met regimes waarvan we weten dat ze het niet zo nauw nemen met de mensenrechten. Niet vanuit superioriteitsgevoel, maar gewoon, uit menselijkheid. Uit, welja, principe.

Ik weet het wel, de idee is dat als je zakendoet met regimes die de term democratie iets anders invullen dan wij gewend zijn, ze op den duur zullen vallen voor de charmes van onze manier van leven. Dat ze zullen inzien dat democratie en vrijemarktkapitalisme hand in hand gaan. Maar het is al keer op keer fout gebleken. Zo financieren we mee de onderdrukking van Russen, Oekraïners, Oeigoeren en andere Saoedi’s. Misschien moeten we daar eens aan denken, voor we deze winter gaan voetballen in Qatar.