Al op de eerste pagina van “Allah in Europa – het reisverslag van een ongelovige” krijgt Jan Leyers een mes op de keel. Het blijkt het mes van een barbier in Sarajevo, die dan ook nog eens gesluierde vrouw blijkt te zijn. Zo wordt de lezer twee keer op het verkeerde been gezet.

Daar blijkt Leyers goed in: veelzeggende details selecteren om ons te confronteren met onze vooroordelen. Een ‘haatpredikant’ blijkt in de praktijk een joviale gast, terwijl een ‘gematigde’ moslim tegen de liberale rechtsstaat blijkt te zijn. Dat maakt dit boek tegelijk geruststellend en verontrustend.

Het uitgangspunt van Leyers, of er een Europese versie van de islam aan het ontstaan is, is daarom niet eenduidig te beantwoorden. Wat ik vooral onthoud, is de noodkreet van een seculiere moslima uit Sarajevo: “Laat ons niet in de steek!” Het klonk als een echo uit de jaren van de burgeroorlog in ex-Joegoslavië.