Op de website van de openbare omroep staat een erg lezenswaardig interview met een van mijn eerste politieke helden, de Pool Lech Walesa. Hij waarschuwt voor het ruwe politieke klimaat in Polen, waar rivalen met getrokken messen tegenover elkaar staan. En hij steekt en passant ook de hand in eigen boezem.

Het gesprek dat de uitstekende Polen-kenner Marc Peirs had met Walesa voerde me even terug in de tijd. In 1988, een jaar voor de val van de Muur, voerde de traditionele reis van de zesdejaars van Spes Nostra Kuurne niet naar Rome of Athene, maar naar Berlijn, Krakow, Częstochowa en Oświęcim. 

In Krakau ontmoetten we leerlingen van het lyceum Jan Kochanowski.  Het waren spannende, hoopvolle tijden. In Gdansk voerde een eenvoudige elektricien een vakbond aan die probeerde de macht van de communisten te breken. De Poolse studenten spraken over Walesa als een halfgod – tenminste, als sommige partijgetrouwe leraars uit beeld waren verdwenen. Hun hoop werd ingelost: een jaar later waren in Polen de eerste vrije verkiezingen na WOII, nog eens een half jaar later zat ik aan het tv-scherm gekluisterd om te zien hoe Berlijners de muur sloopten die hun stad sinds 1961 bruut in tweeën had gedeeld.

De reis maakte grote indruk. Details zijn blijven hangen. Over het veel te chique restaurant waar we met onze Poolse vrienden gingen eten (na lang aarzelen, want volgens hen dineerden er alleen partijbonzen van de communistische partij) en er een Pools maandloon betaalden voor een middagmaal. Geen wonder dat onze nieuwe vrienden dachten dat alle Westerlingen stinkend rijk waren. Over de kloosterlingen in Jasna Gora, thuishaven van de zwarte Madonna van Częstochowa, die ons voor harde cash (dollars of Duitse marken) pins van Solidarnosc verkochten. Over het lef van de Poolse tieners, die in een aftandse caravan een radiostudio hadden gebouwd om subversieve muziek te draaien en boodschappen van Solidarnosc te verspreiden.

Eenmaal thuis schreef ik samen met mijn beste vriend Torkild mijn eerste (en tevens laatste) brief naar de BRT, de toenmalige VRT. Naar de hoofdredacteurs van het tv-nieuws en het radiojournaal. Om hen er op te wijzen dat je Walesa moest uitspreken als ‘Vawensa’, want zo hadden onze Poolse vrienden ons dat geleerd. Helaas hebben we nooit een antwoord gekregen. En de radiostemmen hebben het nog altijd over Walesa. Maar dat is hen al lang vergeven. Ik ben blij dat mijn oude held nog niet is vergeten.