Chris De Stoop, jarenlang een van de vaste waarden bij Knack, neemt afscheid van de journalistiek. Hij doet dat met een bundeling van zijn mooiste reportages in het boek ex-reporter.
Zoals het hoort, gaat de lancering van het boek gepaard met een voorpublicatie, in Knack, en enkele grote interviews, onder andere in de weekendkrant van De Morgen. De Stoop spaart daarin zijn kritiek op de journalistiek niet. Hij is van mening dat niet langer de waan van de dag, maar de waan van het moment de toon bepaalt van kranten en websites. De tegendraadsheid, de eigenwijsheid van de reporter is verdwenen en heeft plaats geruimd voor het slaafs volgen van lezersaantallen, kijk- en luistercijfers en clicks op internetberichten.
Misschien wat voorspelbaar en hier en daar kort door de bocht, maar even voorspelbaar en stekelig waren de reacties van zijn voormalige collega’s. Een zure, cynische en aanvankelijk niet-ondertekende* recensie in De Standaard der Letteren (twee sterren, voor een van de beste reportageschrijvers van ons land!) zette de toon, en ook op twitter lieten journalisten zich niet onbetuigd. Kort samengevat: wij leveren wel goed werk, al die kritiek is schromelijk overdreven.
Het is een reflex die je wel vaker ziet. Journalisten staan kritisch tegenover alles en iedereen, tot het over de eigen beroepsgroep gaat. Dan is er plots geen vuiltje aan de lucht, terwijl aan menige toog waar journalisten samendrommen de jammerklachten over de staat van het vak niet bij te houden zijn. Je zag het gedeeltelijk bij het verschijnen van Flat Earth News van Nick Davies (bij ons vertaald als Gebakken Lucht), je zag het bij Joris Luyendijks Het Zijn Net Mensen en ook nu weer bij De Stoop.
Een van de meest vreemde reacties kwam van Maarten Lambrechts, de erg getalenteerde data- en multimediaredacteur van De Tijd. In antwoord op zijn collega Jago Kosolosky stelde Lambrechts dat Google Analytics, de dienst van Google waarmee websitebeheerders bestuderen welke stukken succes hebben, dodelijk zou zijn geweest voor de grote reportage op papier.
Zou het echt dat zijn wat serieuze journalisten willen? Gedicteerd worden wat te doen door Google? Dan krijg je net wat De Stoop aanklaagt: berichten die jagen op clicks, en dat levert ‘journalistiek’ op als ‘Mama Mia! Alba Casillas heeft neefje Iker niet nodig om bekend te worden’; over boze fans van zanger Christoff en ander wereldschokkend nieuws als een verstoord etentje in Londen. Zou Maarten Lambrechts die berichten echt waardevoller vinden dan de klassieke reportages van Hunter S. Thompson, Truman Capote, Ryszard Kapuscinski, of, welaan dan, dichter bij huis mensen als Stijn Tormans, Rik van Puymbroeck, Jeroen De Preter, Walter Pauli en ja, Chris De Stoop? Ik ben haast zeker van niet. Google Analytics is een erg nuttig instrument in de moderne journalistiek, maar laat het alsjeblieft de klassieke reportage niet in de weg staan.
* de recensie is van ombudsman Tom Naegels, liet De Standaard ondertussen weten