Weinig kans dat u er in uw dag- of weekblad vanochtend iets over hebt gelezen, maar enkele digitale media in dit land hebben zich verenigd in Media.21 en lanceren een oproep voor een eerlijker mediabeleid.
De diversiteit van de ondertekenaars bewijst dat ook in Vlaanderen afgelopen jaren ‘pure players’ (sites die op zichzelf staan en niet als bijhuis van een traditioneel medium opereren) zijn ontstaan die elk op hun manier hun meerwaarde bewijzen.
Zo is er apache.be dat een platform biedt aan de meest arbeidsintensieve en dus duurste tak van de journalistiek: onderzoeksjournalistiek. Mo* biedt ons een venster op werelden waar traditionele media vaak te weinig aandacht voor hebben, Newsmonkey haalde de mosterd wel heel uitdrukkelijk bij buzzfeed met een mix van ernst, luim en lijstjesjournalistiek, maar heeft met Wouter Verschelden wel een van de meest prikkelende wetstraatjournalisten in haar rangen, en een site als doorbraak, ontstaan in de schoot van de Vlaamse Volksbeweging, laat stemmen en opinies horen die in andere media nauwelijks aan bod komen. En dan zijn er nog enkele initiatieven die (nog) niet tot het platform Media.21 zijn toegetreden, zoals het discussieplatform politics.be of het nieuwe voetbalkwartaalblad voor lezers, De Witte Duivel.
Doorn in het oog van de nieuwe media is vooral de btw-vrijstelling voor alle uitgaven (dus ook de digitale) van oude media en het voordelige distributiecontract, wat jaarlijks een steun van 400 miljoen euro betekent voor ‘de traditionelen’. Pure internetspelers kunnen niet genieten van dat btw-voordeel, een belangrijk concurrentienadeel dat in stand wordt gehouden door de overheid. Die 400 miljoen euro is bovendien veel groter dan de 270 miljoen die de VRT jaarlijks krijgt als dotatie, een bedrag waar veel meer discussie over is, merken de initiatiefnemers van Media.21 terecht op.
Media.21 is, vaak niet geheel onterecht, kritisch voor de traditionele uitgevers, maar ziet over het hoofd dat ook de redacties van Vlaamse kranten en bladen de afgelopen jaren stappen richting een digitale toekomst hebben gezet. Denk maar aan de digitale avondeditie van De Standaard, de abonneeservice van De Morgen met toegang tot de volledige de Volkskrant en vertaalde stukken uit The New York Times, de dagelijkse nieuwsbrief van Trends met nieuwe verhalen en zo vergeet ik er nog wel een paar.
Maar waar Media.21 absoluut een punt heeft is de ongelijke behandeling tussen oud en nieuw, en het gebrek aan aandacht en ondersteuning van nieuwe, vaak kleinschalige initiatieven. Initiatieven dichtbij, die vaak met steun van de lezer zijn ontstaan. Zo mag van al die overheidssteun zeker een groter deel gaan naar het Fonds Pascal Decroos. De ‘bijzondere journalistiek’ die dankzij het Fonds het leven ziet en vaak een weg vindt naar nieuwe én oude media, zou geen uitzondering mogen zijn, maar een must voor een gezonde democratische samenleving.